Fatih’teki Divanyolu Caddesi’nde, Sultan II. Mahmud Türbesi’nin karşısında, üç tarafı yol ile çevrili 440 m2’lik bir bahçe içerisinde bulunan kütüphane, Sultan IV. Mehmed döneminin meşhur sadrazamı Köprülü Mehmed Paşa’nın vasiyeti üzerine, oğlu Fâzıl Ahmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Köprülü ailesinin vakfettiği koleksiyonlarla zenginleştirilmiş olan kütüphanede yazma ve basma olmak üzere çok sayıda Türkçe, Arapça ve Farsça eser bulunmaktadır. Binadaki yenileme sebebiyle okuyucu hizmetleri Süleymaniye Kütüphanesi’nde verilmektedir.
Köprülüler, Osmanlı Devleti hizmetinde bulunmuş ve Osmanlı tarihinde “Köprülüler Devri” dönemine imza atmış bir vezir ailesidir. 17. Yüzyılın ortalarında sülalenin kurucusu Köprülü Mehmed Paşa’nın iktidarı ile başlayan süreç uzun yıllar devam etmiş ve birçok ıslâhat ve fetihlere nail olunmuştur. Aslen Arnavut olan Mehmed Paşa, “Köprülü” lakabını, eşi Ayşe Hanım’ın memleketi ve kendisinin ikinci vatanı sayılan ve o zaman Amasya sancağına bağlı bulunan Köprü (Vezirköprü) kasabasına nispetle almıştır. Köprülü Mehmed Paşa gençliğinde İstanbul’a getirildikten sonra Enderun’da yetişmiş, matbah-ı âmireden sadrazamlığa kadar yükselmiştir. Edirne’de vefat etmiş; naaşı, vasiyeti üzerine külliyedeki türbesine getirilmiştir. (bkz. Resim) Yalova, Vezirköprü ve Şam gibi birçok yerde inşa ettiği mescid, mektep ve çeşme gibi hayır eserleri dikkat çekmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nde bulunan Zilhicce 1071 (Temmuz 1661) tarihli vakfiyede Balkanlar’da kurduğu mekteplerden bahsedilmektedir.
Not::Yazının devamı İsmailağa Dergisi'nin Haziran 2020 sayısının içinde...
Yazının devamı dergimizin ilgili sayısında
